Een nieuw fijn plein
Elk jaar bepaalt stadsdeel Nieuw-West welke buurten extra geld en aandacht nodig hebben voor extra aanpak. Alles staat beschreven in zogenoemde gebiedsplannen. In een serie vertellen bewoners over hun aandeel in een stukje van die plannen. Deze week: het vernieuwde Joop Woortmanplein in De Aker, waar de hele buurt over meedacht en meesprak. Het door overlast geplaagde plein moet een plein worden waar iedereen zich straks prettig voelt. De in ere herstelde herdenking dit jaar gaf een mooie eerste aanzet. Een bewoner, een medewerker van het kinderdagverblijf en een opbouwwerker vertellen.
Door: Shirley Brandeis
Dertig jaar woont ze aan het plein. “We kwamen vanuit Bos en Lommer, ik wilde helemaal niet naar Osdorp.” Nu wil Sarah Hogenbirk voor geen goud meer weg. Ze wende aan de buurt, haar kinderen groeien er op, het Joop Woortmanplein is haar plein. “Hier zat een van de kinderen op de peuterspeelzaal, hier speelden ze in de speeltuin.” Van dat Impuls-kinderdagverblijf, Het Groeipaleis genaamd, is Carla Bakhuis de wijkmanager. Het plein is een verlengstuk van de buitenschoolse opvang en zo een belangrijke plek voor de kinderen en medewerkers. “Leuk dat de kinderen in de buurt ook bij de herinrichting betrokken zijn,” zegt Carla. “En ook de volwassenen natuurlijk. Zo wordt het echt een plein voor jong en oud.” En dat stemt Lion Spilt, sinds kort opbouwwerker bij Eigenwijks in De Aker, tevreden. De inclusieve samenleving is zijn droom. “Een maatschappij waar iedereen zichzelf kan zijn en meedoet en waar niemand wordt buitengesloten.” Het Ecucollectief in De Aker noemt Lion een mooi voorbeeld van een bewonersgroep van jong en oud waarin men samen mooie dingen voor de buurt bedenkt. Dit najaar was dat een Buurtsafari, deze winter volgt een kerstzangavond op het Ecuplein. En ook een mooi voorbeeld: de door Carla en Sarah medegeorganiseerde herdenking op 4 mei dit jaar.
Wond in de geschiedenis
Het was na zes jaar weer de eerste keer dat de buurt samen herdacht op het plein. Dat verdient niet alleen de buurt, maar vooral ook Joop Woortman. De Amsterdamse taxichauffeur redde in de Tweede Wereldoorlog minstens tweehonderd Joodse kinderen met de gedachte ‘Kinderen zijn de toekomst van een volk’ en moest dat zelf met de dood bekopen. Voormalig burgemeester Ed van Thijn was een van die kinderen en was aanwezig bij de opening van het plein in 1992. De naam van het plein paste goed in de gloednieuwe buurt waar veel jonge gezinnen kwamen wonen. In een kwart eeuw tijd werden de kinderen volwassenen, ouders werden ouderen, er kwam achterstallig onderhoud en er kwamen hangjongeren. Het plein deed langzaamaan de naam Joop Woortman geen eer meer aan. “Dat willen we veranderen,” zegt bewoonster Sarah Hogenbirk. “Toen ik door Eigenwijks werd gevraagd samen met hen de herdenking in ere te herstellen op dit plein, zei ik meteen ja. Het is belangrijk dat mensen dit Amsterdamse verhaal, deze wond in de geschiedenis, kennen.” Op de vierde mei dit jaar ging, na maanden voorbereiding door professionals en bewoners, een mooie stille tocht vanaf het Huis van de Wijk De Aker naar het monument op het Joop Woortmanplein. Kinderen van basisschool De Odyssee droegen gedichten voor, het Aker kinderkoor zong, Eigenwijks-directeur Dick Glastra van Loon hield een toespraak en de Last Post werd geblazen. Minstens honderd buurtbewoners waren aanwezig. Het plein leek weer te leven, was weer even het hart van de buurt. En twee minuten was het er stil.
Keerpunt
De kransen en bloemen moesten voor de nacht naar binnen, bedacht de organisatie. Carla: “We besloten het te laten liggen. Het zou zo’n teken van wantrouwen zijn. Ik ben speciaal in het weekend langsgegaan om te kijken. Alles lag er netjes bij, de linten mooi gedrapeerd, de bloemen onaangetast. Dat gaf vertrouwen.” En laten we niet altijd naar de jeugd wijzen, vindt ze. “Tijdens de herdenking zorgden jongeren van Combiwel dat alles goed verliep, terwijl anderen gedichten voordroegen. Allemaal kinderen uit de buurt, van de scholen, van jeugdopbouwwerk, van het Aker kinderkoor.” De vierde mei was een keerpunt voor de buurt. Tal van maatregelen hebben daarnaast de problemen die er speelden verminderd. Een hek voor de overdekte ingang van Het Groeipaleis weert hangjeugd, wijkagent en straatcoaches praten met jongeren, op verzoek van jongeren zelf kwam er een vuilcontainer bij het monument op het plein, achterstallig onderhoud van groen wordt aangepakt en er is dus een zogenoemd participatietraject voor kinderen, jongeren en volwassenen om het speelplein opnieuw in te richten. Zodat dit plein weer een plek wordt waar bewoners elkaar ontmoeten. Eind november kregen bewoners een schetsontwerp gepresenteerd, gemaakt aan de hand van input van kinderen en jongeren uit de wijk. Doel is het plein, dat nu uit twee delen bestaat, weer één geheel te laten worden. “Zodat er weer interactie tussen de mensen ontstaat,” aldus Lion. Met de input van de aanwezigen wordt een voorlopig ontwerp gemaakt dat in het voorjaar aan de buurt gepresenteerd zal worden.
Opera op het plein?
Lion hoopt meer bewoners bij buurtgerichte activiteiten, zoals de herdenking en de Buurtsafari, te betrekken. Carla hoopt dat de organisatoren van de vroegere herdenkingen zich aansluiten. Lion: “Ik denk dat veel mensen wel willen, zeker nu de eerste keer zo goed is verlopen.” Lion is bereikbaar en aanspreekbaar voor bewoners, benadrukt de opbouwwerker. Voor ideeën, wensen, klachten, oplossingen en gewoon voor een praatje. “We willen bewoners horen, iedereen mag meedenken, iedereen mag straks op het plein zijn. Als mensen er maar netjes gebruik van maken.” Sarah hoopt op meer speeltoestellen, op meer doorzichten, op een meer open plein. Carla hoopt geen hondenpoep meer op het groen voor de zandbak tegen te komen in de toekomst. “Het zou mooi zijn als alle mensen, jong en ouder, er willen zijn. En als er wat meer reuring is. Ik heb het de organisatie van het Grachtenfestival eens gevraagd: kom naar Nieuw-West! Een opera op het plein, ik zie het voor me. Of een mooi vioolconcert, op zondagochtend, met koffie. Ik weet dat er eenzame ouderen in de wijk wonen, ik hoop die dan daar ook een keer te zien.”
Bron: Westerpost